Neswaarden

Dat doen we door in het gebied een deel van de kleilaag af te graven, waardoor de riviernatuur zich weer kan ontwikkelen. Staatsbosbeheer is gebiedseigenaar van De Neswaarden.

Ruimte voor riviernatuur

In 2019 hebben de gemeente Zaltbommel en Staatsbosbeheer een gebiedsvisie opgesteld voor De Neswaarden. De ambitie is om het gebied een ruimtelijke impuls te geven, waarmee we de natuur en de recreatiemogelijkheden verbeteren. Hiervoor heeft Bureau Stroming een wensbeeld opgesteld. Bij de totstandkoming van het wensbeeld zijn omgevingspartijen en andere belanghebbenden betrokken.

Natuurlijke inrichting noordwest- en zuidoostoever van het Esmeer

De eerste concrete deeluitwerking van deze gebiedsvisie is een natuurlijke inrichting van de noordwest- en zuidoostoever van het Esmeer. Het plan voor dit deelproject is om aan de noordwest- en zuidoostoever van het Esmeer de oever wat te verlagen. Dat doen we door een deel van de kleilaag af te graven. Hierdoor reikt de hier nog beperkt aanwezige getijdenwerking met hogere en lagere waterstanden vanaf de Afgedamde Maas en het Esmeer tot in het gebied. Riviernatuur en de bijbehorende plant- en diersoorten kunnen zich dan beter ontwikkelen. Aan de noordwestkant maken we bovendien een goede uitgangssituatie voor de ontwikkeling van riviermoeras.

Realisatie getijdenbekken

Aan de zuidoostzijde van het Esmeer maken we een getijdenbekken. Het doel van dit bekken is om wat meer waterbeweging langs het aangrenzende zwemstrand te realiseren. Daardoor neemt de kans dat de waterwaterkwaliteit verbetert toe. Ook realiseren we een buitendijkse verbinding met de waterloop vanuit Aalst.

Inrichtingsplan zuidoostkant (getijdenbekken)

Kleiwinning als drager

Met kleiwinning kunnen we de herinrichting financieren. De klei transporteren we naar steenfabrieken, die er bakstenen en dakpannen van maken. Het totale project voeren we in een periode van zeven tot tien jaar uit, waarbij we telkens in kleine aaneengesloten deelgebieden werken. Zo kan de natuur zich al tijdens de uitvoering ontwikkelen. In beide deelgebieden wordt in korte, aaneengesloten periodes gewerkt. Er is dus niet continu materieel in de gebieden aanwezig.

Transport van klei per schip

De omgeving heeft de wens geuit om zo weinig mogelijk kleitransporten uit het zuidoostelijke deelgebied via vrachtwagens over de dijk te laten rijden. Hoewel het transport per vrachtwagens volgens de vergunningen mogelijk is, hebben wij besloten om alle afvoer per schip te regelen. Voor de realisatie van een tijdelijke laadvoorziening aan de oever van het Esmeer is een vergunning verkregen van Rijkswaterstaat. Afgezien van incidentele aan- en afvoer van materieel voor de uitvoeringswerkzaamheden vinden er bij dit project geen vrachttransporten over de Maasdijk plaats. Hiermee blijft de hinder voor de omgeving zoveel als mogelijk beperkt.

Van de klei uit het noordwestelijke deelgebied was het altijd al de bedoeling om deze per schip af te voeren. Voor dit deelgebied is daar ook al een vergunning voor verleend.

In fases aan het werk

De natuurgerichte herinrichting van het zuidoostelijke deelgebied is eind 2024 volgens vergunningen opgeleverd. Het getijdenbekken en de omliggende gronden zijn weer (naar tevredenheid) in beheer overgedragen aan projectpartner en grondeigenaar Staatsbosbeheer. Het terrein is in korte tijd alweer mooi begroeid geraakt.

Met de herinrichting van het noordwestelijke deelgebied is in het tweede kwartaal van 2025 gestart. Hier wordt telkens in korte aaneengesloten periodes in kleine deelgebieden gewerkt. Door kleine deelgebieden ook weer zoveel als mogelijk fasegewijs op te leveren kan de natuur zich al tijdens de uitvoering ontwikkelen. Hier wordt volgens de geldigheidsduur van de vergunningen tot uiterlijk 16 september 2034 gewerkt aan de herinrichting.