Iwan Reerink: “De rivier is zo dynamisch, zelfs met alle kennis en techniek is dat nauwelijks te beteugelen. Gelukkig maar!”
Het water stijgt snel in de rivieren. Aankomend weekend wordt het hoogste punt bereikt. “Je ziet bij zo’n hoogwater de kracht van de natuur. Dat is geweldig om te zien”, begint Iwan Reerink (onze senior projectleider). “Maar echt spannend wordt het niet hoor. De Rijn bij Lobith kan er nog ongeveer het dubbele aan water bij hebben. Het is mooi om te zien hoe we tegenwoordig van het hoogwater kunnen genieten, in plaats van dat we er bang voor moeten zijn.”
Wat denk je als je de rivieren zo buiten hun oevers ziet treden?
“Dan besef ik nog maar weer eens hoe dynamisch de rivier is, en dat onze rivieren zelfs met alle kennis en techniek die we hebben nauwelijks te beteugelen zijn. Gelukkig maar! De natuur is en blijft deels ondoorgrondelijk. We denken wel eens dat we alles kunnen sturen, maar er moet altijd ruimte blijven voor flexibiliteit. En ik verbaas me er altijd weer over dat het ook zo snel kan gaan; de rivier kan binnen een weekend ineens heel veel water geven.”
Wat is je eerste herinnering aan hoogwater?
“Ik groeide op in Zutphen, waar we de IJssel als buurman hebben. Ik weet nog dat ik als jongetje lid werd van de roeivereniging. Bij hoogwater gingen we het water op en dan rook je de typische lucht van overstroomde IJsseluiterwaarden en het sediment wat daar op achtergelaten is. Die geur roept bij mij nog altijd een gevoel op van voorjaar; hoogwater, smeltende sneeuw en weer lekker buiten sporten. In de winter ontstond er na een hoogwaterperiode vaak ijs in de ondergelopen uiterwaarden. Daar schaatsten we op.”
Welke uitdagingen zie jij nog als het gaat om watermanagement in Nederland?
“Naast de hoogwaterveiligheidsopgave waar we ook de komende jaren nog een flinke uitdaging aan hebben, is er ook de andere kant: droogte. Het hoogwater is geweldig maar de grond in Nederland is inmiddels vaker heel droog dan heel nat. Kijk maar naar de laatste jaren. We kijken dus ook naar manieren om al het op bepaalde momenten overdadig langsstromende zoete water, dat nu dwars door Nederland naar zee stroomt, vast te kunnen houden zodat we dat kunnen gebruiken in periodes van droogte. Het is een mooie uitdaging voor de toekomst om te kijken of we dit kunnen combineren met herinrichting en grondstoffenwinning.
En dan is er ook nog de uitdaging van de beperkte ruimte. We leven in een klein land. Het is de uitdaging om integraal naar een gebied te kijken waarbij verschillende functies worden gecombineerd: hoogwaterveiligheid, droogteadaptatie, natuurontwikkeling maar ook recreatiemogelijkheden, duurzame energie en biodiversiteit. Dat laatste is trouwens ook echt een belangrijke. Het effect van te weinig biodiversiteit wordt nog erg onderschat. En dit alles natuurlijk door te voorzien in gewilde bouwgrondstoffen.”
Wat is er volgens jou voor nodig om die uitdagingen te realiseren?
“Combinaties maken in alle vormen. Combinaties in samenwerkingen, combinaties van verschillende functies die in een gebied samenkomen. We moeten denken in gezamenlijke kansen voor alle betrokken partijen en niet in ‘dit stukje is van ons, dus daar gaan wij alles doen’. Als je samenwerkt, kun je tot hele mooie plannen komen en bovendien tot mooi ingerichte gebieden.”
Wat maakt voor jou je werk zo leuk?
“De verwantschap die ik van jongs af aan heb met rivieren en uiterwaarden staat ook in mijn werk centraal. En ik had het net over samenwerking, en dat is ook iets wat mijn werk zo leuk maakt. Natuurlijk zijn er vaak tegengestelde belangen. Die tegengestelde belangen snap ik heel goed. Maar door met respect in gesprek te blijven kun je ook ogenschijnlijk tegengestelde belangen en wensen integreren in een plan waar alle partijen zich in kunnen vinden. Dat is het mooiste wat er is; van een bedreiging een kans maken.”
Wat is je wens voor de toekomst?
“Of je nu over de dijk fietst, over de rivier kajakt of door de uiterwaarden struint; dat je ziet dat het er harmonisch opnieuw is ingericht. Dat mensen er ontspannen, ze zoals nu veilig kunnen genieten van hoogwater en dat de natuur er zich kan ontwikkelen. Dan hebben we goede projecten gemaakt en ben ik heel erg tevreden met wat we hebben opgeleverd. En vergeet niet dat dit tot stand komt door het leveren van zeer gewilde bouwgrondstoffen.”